Harde en zachte links
Deze korte uitleg gaat er vanuit dat zeker de Korte uitleg: Directories, meta-data van bestanden, inodes is begrepen.
Even terug naar de directory. Die bestaat uit een tabel van twee kolommen: bestandsnaam en inode nummer. Wat nu als er in die tabel twee bestandsnamen voorkomen met hetzelfde inode nummer? En kan/mag dat? Ja, met enige beperkingen mag en kan dat. Die bestandsnaam met dezelfde inode mag zelfs in een andere directory voorkomen. Tenslotte gaat het om een hard adres in het file system en je komt dus altijd op dezelfde inode uit vanuit welke directory je daar ook naar verwijst.
Echter, het moet wel in hetzelfde file system zijn. Er is geen manier om direct naar een inode in een ander file system te verwijzen.
De meeste lezers hebben het al begrepen. We noemen dit een "harde link/hard link".
Een andere beperking is dat je harde links niet voor directories kunt maken (maar het systeem doet dat wel!).
Hierboven wordt het bestand aap gemaakt, daarna maken we een harde link met de naam noot. We zien dat beide namen naar dezelfde inode verwijzen. Als we dus iets wijzigen via de ene bestandsnaam gebeurt dat ook voor de andere naam. Een wijziging in de inode van aap:
En een wijziging in de inhoud van noot:
Let nu eens op de derde kolom waar telkens 2 staat. Dat betekent dat er twee harde links zijn. je bent dus gewaarschuwd.
Wat gebeurt er als je één van de twee weggooit?
Alleen de bestandsnaam/inode verwijzing uit de directory wordt verwijderd. En de inode teller staat nu op 1. De inode (en dus het bestand) wordt pas verwijderd als alle verwijzingen verwijderd zijn en de inode teller dus op 0 komt.
We hebben boven gezegd dat je geen hard links kunt maken van een directory, maar dat het systeem dat wel kan:
We zien hier de inode teller van . op 2 staan en die van .. zelfs op 5.
Dat komt omdat . in deze directory verwijst naar inode 6029480, maar lnt in directory test doet dat ook:
En .. is in werkelijkheid ~/test
Er is een verwijzing naar dezelfde inode in /home/henk (onder de naam test), in /home/henk/test (onder de naam .) en in /home/henk/test/bestanden (onder de naam ..) en dat laatse ook voor fff en lnt. Totaal vijf (5).
Hoeveel directories staan er in de directory /home/henk?
Maar wat als je graag een handige naam wilt hangen aan een directory of aan een bestand dat op een ander file system staat?
Daarvoor hebben ze de symbolic link (ook wel soft link) uitgevonden:
Wat we hier zien is een nieuw type bestand (aangegeven met l) en dat bestand bevat de naam van een pad naar een ander bestand (kijk maar, het bestand is 17 bytes groot en de string /mnt/A/home/henk/ is 17 tekens lang).
Wat ook opvalt zijn de permissies. In feite gelden niet de permissies die je hier ziet, maar de permissies van het uiteindelijke echte bestand. Logisch hè? Anders zou je die echte permissies zo maar kunnen omzeilen.
In tegenstelling tot het maken van een harde link hoeft het bestand waarnaar je verwijst niet te bestaan.
Omdat zo'n link alleen maar een stukje tekst is zonder veel controle kun je nog gekkere dingen maken. Zo kun je een link naar een link naar een link maken en zelfs uiteindelijk in een kringetje ronddraaien. Dat kringetje is niet aanbevolen:
Deze korte uitleg gaat er vanuit dat zeker de Korte uitleg: Directories, meta-data van bestanden, inodes is begrepen.
Even terug naar de directory. Die bestaat uit een tabel van twee kolommen: bestandsnaam en inode nummer. Wat nu als er in die tabel twee bestandsnamen voorkomen met hetzelfde inode nummer? En kan/mag dat? Ja, met enige beperkingen mag en kan dat. Die bestandsnaam met dezelfde inode mag zelfs in een andere directory voorkomen. Tenslotte gaat het om een hard adres in het file system en je komt dus altijd op dezelfde inode uit vanuit welke directory je daar ook naar verwijst.
Echter, het moet wel in hetzelfde file system zijn. Er is geen manier om direct naar een inode in een ander file system te verwijzen.
De meeste lezers hebben het al begrepen. We noemen dit een "harde link/hard link".
Een andere beperking is dat je harde links niet voor directories kunt maken (maar het systeem doet dat wel!).
Code:
henk@boven:~/test/lnt> touch aap
henk@boven:~/test/lnt> ln aap noot
henk@boven:~/test/lnt> ls -li
totaal 0
6030300 -rw-r--r-- 2 henk wij 0 5 jul 14:47 aap
6030300 -rw-r--r-- 2 henk wij 0 5 jul 14:47 noot
henk@boven:~/test/lnt>
Code:
henk@boven:~/test/lnt> chmod go-r aap
henk@boven:~/test/lnt> ls -li
totaal 0
6030300 -rw------- 2 henk wij 0 5 jul 14:47 aap
6030300 -rw------- 2 henk wij 0 5 jul 14:47 noot
henk@boven:~/test/lnt>
Code:
henk@boven:~/test/lnt> echo "hoera" >>noot
henk@boven:~/test/lnt> ls -li
totaal 8
6030300 -rw------- 2 henk wij 6 5 jul 14:50 aap
6030300 -rw------- 2 henk wij 6 5 jul 14:50 noot
henk@boven:~/test/lnt> cat aap
hoera
henk@boven:~/test/lnt>
Wat gebeurt er als je één van de twee weggooit?
Code:
henk@boven:~/test/lnt> rm aap
henk@boven:~/test/lnt> ls -li
totaal 4
6030300 -rw------- 1 henk wij 6 5 jul 14:50 noot
henk@boven:~/test/lnt>
We hebben boven gezegd dat je geen hard links kunt maken van een directory, maar dat het systeem dat wel kan:
Code:
henk@boven:~/test/lnt> ls -lai
totaal 8
6029480 drwxr-xr-x 2 henk wij 4096 5 jul 14:59 .
6029799 drwxr-xr-x 5 henk wij 4096 5 jul 14:32 ..
henk@boven:~/test/lnt>
Dat komt omdat . in deze directory verwijst naar inode 6029480, maar lnt in directory test doet dat ook:
Code:
henk@boven:~/test/lnt> ls -ldi ~/test/lnt/
6029480 drwxr-xr-x 2 henk wij 4096 5 jul 14:59 /home/henk/test/lnt/
henk@boven:~/test/lnt>
Code:
henk@boven:~/test/lnt> ls -lai ~/test/
totaal 32
6029799 drwxr-xr-x 5 henk wij 4096 5 jul 14:32 .
6029313 drwxr-xr-x 87 henk wij 4096 5 jul 11:35 ..
1441878 drwxr-xr-x 2 henk wij 4096 17 mei 15:48 bestanden
1441888 drwxr-xr-x 2 henk wij 4096 18 mei 12:37 fff
6029554 -rw-r--r-- 1 henk wij 0 26 mrt 10:31 file
6029495 -rw-r--r-- 1 henk wij 566 13 mrt 11:08 hhh
6029480 drwxr-xr-x 2 henk wij 4096 5 jul 14:59 lnt
6029668 -rwxr--r-- 1 henk wij 49 13 mrt 10:39 script
6030011 -rw-r--r-- 1 henk wij 3 31 mrt 19:29 spsp
henk@boven:~/test/lnt>
Hoeveel directories staan er in de directory /home/henk?
Maar wat als je graag een handige naam wilt hangen aan een directory of aan een bestand dat op een ander file system staat?
Daarvoor hebben ze de symbolic link (ook wel soft link) uitgevonden:
Code:
henk@boven:~/test/lnt> ln -s /mnt/A/home/henk oude-home
henk@boven:~/test/lnt> l
totaal 8
drwxr-xr-x 2 henk wij 4096 5 jul 17:25 ./
drwxr-xr-x 5 henk wij 4096 5 jul 14:32 ../
lrwxrwxrwx 1 henk wij 16 5 jul 17:25 oude-home -> /mnt/A/home/henk/
henk@boven:~/test/lnt>
Wat ook opvalt zijn de permissies. In feite gelden niet de permissies die je hier ziet, maar de permissies van het uiteindelijke echte bestand. Logisch hè? Anders zou je die echte permissies zo maar kunnen omzeilen.
In tegenstelling tot het maken van een harde link hoeft het bestand waarnaar je verwijst niet te bestaan.
- Voordeel: je kunt een link leggen naar een bestand op een file system dat niet altijd is gemount of een bestand dat je nog gaat aanmaken.
- Nadeel: een tikfout, of later het weggooien van het gelinkte bestand levert verassingen op.
Omdat zo'n link alleen maar een stukje tekst is zonder veel controle kun je nog gekkere dingen maken. Zo kun je een link naar een link naar een link maken en zelfs uiteindelijk in een kringetje ronddraaien. Dat kringetje is niet aanbevolen:
Code:
henk@boven:~/test/lnt> ln -s wim zus
henk@boven:~/test/lnt> ln -s zus wim
henk@boven:~/test/lnt> l
totaal 8
drwxr-xr-x 2 henk wij 4096 5 jul 17:42 ./
drwxr-xr-x 5 henk wij 4096 5 jul 14:32 ../
lrwxrwxrwx 1 henk wij 16 5 jul 17:25 oude-home -> /mnt/A/home/henk/
lrwxrwxrwx 1 henk wij 3 5 jul 17:42 wim -> zus
lrwxrwxrwx 1 henk wij 3 5 jul 17:42 zus -> wim
henk@boven:~/test/lnt> cat wim
cat: wim: Te veel niveaus van symbolische koppelingen -- vermoedelijk een lus
henk@boven:~/test/lnt> LANG=C stat wim
File: 'wim' -> 'zus'
Size: 3 Blocks: 0 IO Block: 4096 symbolic link
Device: 806h/2054d Inode: 6030768 Links: 1
Access: (0777/lrwxrwxrwx) Uid: ( 500/ henk) Gid: ( 500/ wij)
Access: 2013-07-07 21:09:20.926417472 +0200
Modify: 2013-07-05 17:42:08.669694987 +0200
Change: 2013-07-05 17:42:08.669694987 +0200
Birth: -
henk@boven:~/test/lnt>